Van Gogh in
Logement Scholte
Van Goghstraat 1, Veenoord
District E, nr. 34
Het achterhuis is gesloopt en bestaat nu niet meer. Van de rest van het logement bestaat alleen nog het voorste deel van het oorspronkelijke gebouw. In het huis is het Van Gogh Huis gevestigd, dat toegankelijk is voor publiek. Zijn oude kamer is gereconstrueerd en er is een presentatie over Vincent in Drenthe.
Van Gogh in
Logement Scholte
Aangekomen in Nieuw-Amsterdam/Veenoord verbleef Vincent in het logement van Hendrik Scholte (1841-1915). In deze periode hield hij het adres in Hoogeveen aan als postadres, waar hij zijn spullen grotendeels achter had kunnen laten.
Waarschijnlijk bevonden zich aan de voorkant van het logement drie kamers. De middelste had een balkon en diende als onderkomen voor gasten. Vincent zou hier twee maanden wonen en werken. Er bevond zich een bed, tafel met lampetkan en er was een kachel aanwezig. Het achterhuis was in gebruik als stalruimte. Vanaf het balkon van zijn kamer kon Vincent de keten, de heide en een ophaalbrug zien.
Met het geld dat Vincent had ontvangen van Theo en zijn vader was hij vanuit Hoogeveen met de trekschuit naar Nieuw Amsterdam/Veenoord vertrokken. Hij was zeer lovend over de tocht daar naartoe en al het moois dat hij onderweg zag:
“Enfin over dezen togt ben ik erg blij want ik ben vol van wat ik gezien heb. Van avond was de heide ongemeen mooi. […] De lucht was van een onuitsprekelijk fijn lilas wit – geen schapenwolken want het zat meer aan elkaar en bedekte den geheelen hemel. maar vlokken meer of minder toonig lilas – grijs – wit – een enkel scheurtje waardoor ’t blaauw heenschemerde. Dan aan den horizon een roode schitterende streep – daaronder de verbazend donkere vlakte bruine heide en tegen de roode lichtende streep uit een menigte lage daken van kleine keeten.” Lees de hele brief
De heide had een kalmerende werking op Vincent:
“ik zou U toewenschen gij die stille heide eens zaagt die ik hier uit ’t raam zie want zoo iets calmeert en stemt tot meer geloof, berusten, kalm werken.” Lees de hele brief
Vincent correspondeerde in deze periode nauwelijks over zijn woon- en werkomstandigheden, of over de logementhouder en zijn gezin. Hij schreef zijn broer voornamelijk over het wel of niet werkzaam blijven van Theo bij Goupil & Cie in Parijs. Vincent sprak zich erg negatief uit over de kunsthandel en was er groot voorstander van dat Theo schilder moest worden en zich bij hem in Drenthe moest voegen, zodat Vincent een klankbord had met wie hij over kunst kon praten. Theo besloot echter in Parijs te blijven.
Ondanks dat de relatie met zijn ouders was bekoeld, bleef Vincent contact houden met zijn ouders. Op 4 december vertrok Vincent te voet terug naar Hoogeveen, waar hij op 5 december de trein naar zijn ouders in Nuenen nam. Het is niet geheel duidelijk wat de reden(en) zijn voor zijn vertrek. Waarschijnlijk voelde hij zich niet goed, wat wellicht werd veroorzaakt door het herfstweer. Maar ook de kosten van het levensonderhoud vielen tegen; Drenthe was minder goedkoop dan hij had gehoopt. Zijn slechte financiële positie en het (niet) kunnen aanschaffen van schildersmaterialen zal ook zijn weerslag op Vincent hebben gehad. Ook de eenzaamheid en het missen van contact met andere kunstenaars kunnen een rol hebben gespeeld. In enkele brieven uit de periode na Drenthe uitte hij nog het verlangen ooit terug te kunnen keren naar Drenthe. Toch zou dit nooit gebeuren.
Wout J. Dijk en Meent W. van der Sluis