Van Gogh in

Kerk

Vincents vader werkte van oktober 1875 tot augustus 1882 als dominee in de Nederlands Hervormde kerk in Etten. Vincent, die gedurende deze periode veel in het buitenland woonde, was vaak speciaal voor de feestdagen (zoals Kerstmis en Pasen) in Etten en bezocht dan diensten in de kerk van zijn vader. Toen hij in 1881 ruim zeven maanden bij zijn ouders doorbracht ging hij regelmatig naar de kerk. Ook toen zijn vriend Anthon van Rappard hem in juni 1881 twaalf dagen kwam opzoeken, bezochten ze een kerkdienst en Van Rappard maakte toen de tekening De voorlezer waarop hij de dominee Jan Gerrit Kam uit Leur tekende. Vincent bezocht de kerk niet zozeer omdat hij daar behoefte aan had, maar uit beleefdheid. Hij had destijds weinig affiniteit meer met het geloof na maanden van religieus fanatisme die hem uiteindelijk weinig goeds hadden gebracht.

Toen Vincent met Kerst 1881 niet naar de kerk wilde, ontstond er ruzie tussen hem en zijn vader:

“Ik was zoo driftig als ik me niet herinner ooit in mijn leven geweest te zijn, en ik heb ronduit tegen Pa gezegd dat ik het heele systeem van die godsdienst afschuwelijk vond en juist omdat gedurende een miserabelen tijd van mijn leven ik mij te veel in die dingen verdiept heb er niets meer mee wil te maken hebben en mij er voor wachten moet als voor iets fataals.” Lees de hele brief

De oorzaak van de ruzie beschreef Vincent als volgt:

“Het kwam eigentlijk aan door dat ik niet naar de kerk ging en ook zeide dat als het naar de kerk gaan iets gedwongens was & ik naar de kerk moest, ik er zeer zeker zelfs nooit meer uit beleefdheid zou heengaan zooals ik dezen heelen tijd dat ik te Etten was vrij geregeld deed.“ Lees de hele brief

Na de ruzie verliet Vincent Etten en ging hij naar Den Haag, waar hij twee jaar bleef.