Van Gogh in

Pastorie

De pastorie was de thuisbasis voor familie Van Gogh. Vincent groeide samen met zijn broertjes en zusjes Anna, Theo, Elisabeth, Willemien en Cor op in de pastorie midden in het dorpje Zundert waar zijn vader Theodorus ‘Dorus’ van Gogh dominee was van de Nederlandse Hervormde kerk. Volgens de herinneringen van de dienstmeid was Vincent de minst aardige van het stel. Ze noemde hem een ‘oarige’, wat een ‘rare’ betekent in het Brabants. In huis speelde cultuur een belangrijke rol: er hingen prenten naar kunstwerken, de kinderen kregen muziekles, er stond een piano, er werd voorgelezen. De kinderen kregen een rijke opvoeding die zijn vruchten afwierp in hun latere levens. Vincent had jaren later eindeloos veel interesse in kunst en literatuur en deelde dat in zijn brieven met familieleden. 

Uit familieoverleveringen komt het beeld naar voren dat in de pastorie een gemoedelijk leven werd geleid. Achter het huis was aanvankelijk een moestuin, maar de Van Goghs verplaatsten die naar een stukje land vlak naast de begraafplaats bij de kerk. In de achtertuin werd een siertuin aangelegd met bloemen, struiken en fruitbomen, geiten gaven melk en er was een hond. De kinderen speelden voornamelijk in de tuin, waar Vincent bijvoorbeeld zandkastelen maakte met zijn broertje Theo. Toen Vincent jaren later onderwijzer was in Ramsgate, haalde hij die herinnering op:

“Wij gaan dikwijls naar het strand; dezen morgen hielp ik daar de jongens om eene vesting van zand te bouwen zooals wij wel te Zundert in den tuin maakten.” Lees de hele brief

Vincent hield van zwerftochten rondom het huis, door de velden rondom Zundert. De basis lijkt daar gelegd te zijn voor een levenslange verbondenheid met de natuur en een passie voor eenzame wandelingen.

Vincent ontving tussen 1862 en 1864 mogelijk thuisonderwijs van de gouvernante Anna Birnie die daarin werd ondersteund door Dorus van Gogh. Maar blijkbaar was er toch het verlangen om Vincent op een andere plek te onderwijzen. Vincent verliet de pastorie voor het eerst voor lange tijd toen hij in het najaar van 1864 naar de kostschool in Zevenbergen moest en daarna naar de HBS in Tilburg ging. Hij kwam uiteindelijk in 1868 weer thuis, om nog anderhalf jaar in de pastorie te wonen. Daarna vertrok hij naar Den Haag voor zijn eerste baan.